Skrzypek

Jako artystę interesuje mnie całość muzyki skrzypcowej od początku XVI wieku aż po czasy nam współczesne. W szczególności koncentruję się na grze na instrumencie historycznym w szerokim znaczeniu tego pojęcia. Instrument historyczny to dla mnie nie tylko skrzypce barokowe, lecz także inne instrumenty dawnych epok. Są to skrzypce renesansowe, romantyczne, a także altówka i viola d’amore. 

Kolosalne znaczenie ma dla mnie strona techniczna gry na instrumencie historycznym. W swojej działalności artystycznej duży nacisk kładę na eksplorację nieznanych często pokładów literatury skrzypcowej, w szczególności utworów pisanych na skrzypce solo bez akompaniamentu, czego dowodem może być moje dzieło artystyczne przewodu doktorskiego, poświęcone mało znanym utworom na skrzypce solo XVII wieku. Interesuje mnie także odkrywanie na nowo ogromnej, w wielu wypadkach zapomnianej działalności pedagogicznej skrzypków dawnych wieków. Mowa tu o twórczości takiej jak szkoły skrzypcowe, licząc od szkoły skrzypcowej Geminianiego, oraz kaprysów i etiud pisanych w wielkiej ilości w XVIII i XIX wieku, począwszy od L’Arte del Violino Locatellego. Dawne traktaty gry na instrumentach zainspirowały mnie do stworzenia własnego zestawu ćwiczeń technicznych dla skrzypków barokowych, które pozwalają na gruntowne i wszechstronne doskonalenie warsztatu technicznego. 

Bardzo ważnym aspektem mojego życia artystycznego jest rozumiana dwojako działalność solistyczna. Pierwszą odsłoną tejże działalności są koncerty solowe z orkiestrą. Koncentruję się w tym obszarze na wykonywaniu repertuaru baroku, klasycyzmu i wczesnego romantyzmu. Chciałbym wymienić jako najważniejsze dokonania w tej dziedzinie pierwsze wykonania na historycznych instrumentach koncertów Feliksa Janiewicza i Karola Lipińskiego (wraz z Wrocławską Orkiestrą Barokową) czy nagranie III i V Koncertu skrzypcowego Janiewicza z Zespołem Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej Musicae Antiquae Collegium Varsoviense pod batutą Kaia Bumanna. Moje dalsze plany artystyczne w tej dziedzinie obejmują m.in. wykonanie i rejestrację koncertów skrzypcowych Augusta Duranowskiego i Joachima Kaczkowskiego. Szczególnie bliska mojemu sercu jest nieznana, acz z pewnością warta odkrycia skrzypcowa muzyka polska przełomu XVIII i XIX wieku i twórczość takich kompozytorów, jak Jan Baptysta Kleczyński, Bazyli Bohdanowicz, August Fryderyk Duranowski, Joachim Kaczkowski, Feliks Janiewicz, Apolinary Kątski, których aktywność można by z powodzeniem określić jako pierwszą szkołę skrzypcową w Polsce.

Drugą odsłoną mojej działalności solowej są recitale solowe i poszukiwania prowadzone w celu odkrywania nowych dzieł przeznaczonych na skrzypce solo. Dotyczy to utworów napisanych oryginalnie na skrzypce, takich jak kompozycje zebrane w Rękopisie z Klagenfurt, Rękopisie Wrocławskim czy dzieła takich kompozytorów, jak Johann Schop, Thomas Baltzar, Nicola Matteis, Giuseppe Colombi, Johann Joseph Vilsmayr i wielu, wielu innych. 

Obok wykonywania oryginalnego repertuaru skrzypcowego szczególną ważną rolę przypisuję bardzo popularnej w XVII i XVIII wieku praktyce, czyli sztuce transkrypcji. Dokonałem transkrypcji wielu utworów przeznaczonych na inne niż skrzypce instrumenty, takich jak np. dzieła lutniowe Jana Sebastiana Bacha czy przeznaczone na violę da gamba fantazje Georga Philippa Telemanna. Działania te w sposób znaczący rozszerzają solowy repertuar skrzypcowy. 

W grze solowej niezmiernie ważny jest dla mnie idiom wirtuozowski, który obejmuje późnoosiemnastowieczne sonaty solowe np. Wilhelma Rusta czy Iwana Chandoszkina, a także odkrywanie na nowo wirtuozowskich kaprysów XVIII- i XIX-wiecznych, włącznie z kaprysami Karola Lipińskiego i Niccola Paganiniego. Chciałbym raz jeszcze podkreślić, że moje zainteresowanie tym tematem jest związane ściśle z wykonawstwem historycznym przy użyciu historycznego instrumentarium. Wykonując te dzieła, wykorzystuję oryginalne instrumenty XVIII- lub XIX-wieczne i kopie instrumentów XVII-wiecznych. Używam strun jelitowych wytwarzanych według dawnych metod. W instrumentach przeznaczonych do wykonywania muzyki XVII wieku używam tzw. stałego naciągu strun, który polega na proporcjonalnym zwiększaniu grubości każdej kolejnej struny. Wykorzystuję także różne modele smyczków, odpowiednie dla wykonywania muzyki danej epoki. Tak jak w przypadku działalności koncertującej, również i tutaj szczególnie leży mi na sercu twórczość polskich skrzypków i kompozytorów, zwłaszcza Kaczkowskiego i Duranowskiego. 

Od pewnego czasu w sposób znaczący zajmuje mnie zagadnienie wykonawstwa muzyki późniejszej, XIX-wiecznej, a nawet z początku XX wieku, w której także używam historycznego instrumentarium. Szczególnie interesującymi są dla mnie utwory nawiązujące programowo do muzyki barokowej, takie jak 6 Morceaux op. 55 Henriego Vieuxtempsa, 6 Sonat na skrzypce solo op. 27  Eugène’a Ysaÿe’a, Preludia i fugi op. 117 Maxa Regera i inne. Jednym z moich planów fonograficznych jest nagranie płyty z utworami współczesnych kompozytorów polskich, napisanymi na skrzypce barokowe. Włączam do swojego repertuaru koncertowego takie utwory, jak Quasi una partita Szczepana Tesarowicza czy Tryptyk na skrzypce solo Marcina Markowicza.